Grappa to esencja włoskiego ducha – mocna, aromatyczna, wyrazista i głęboko zakorzeniona w kulturze kraju. Choć przez lata traktowana była jako alkohol „dla ludu”, dziś uznawana jest za trunek premium, który może konkurować z najlepszymi brandy czy whisky świata. Jej siłą jest różnorodność – nie tylko pod względem smaku, ale także pochodzenia. Bo grappa to nie jeden alkohol, ale cała paleta regionalnych stylów i odmian, które warto poznać, by docenić ich bogactwo. W tym artykule zabierzemy Cię w podróż po najciekawszych rodzajach grappy – od aromatycznego Piemontu po gorące południe Włoch.

Czym właściwie różnią się rodzaje grappy?

Grappa powstaje z wytłoków winogronowych, a dokładniej – z pozostałości po tłoczeniu winogron na wino (skórek, pestek, czasem miąższu). Jednak na ostateczny smak i jakość destylatu wpływa wiele czynników:

  • Szczep winorośli (monovitigno) – każda odmiana daje inny profil aromatyczny.
  • Region produkcji – różne tradycje, klimaty i techniki.
  • Metoda destylacji – alembik miedziany, kolumnowy, ciągła lub nieciągła.
  • Leżakowanie – grappa młoda, dojrzewająca lub starzona w beczkach.
  • Dodatki – grappy smakowe (zioła, owoce, miód) to osobna kategoria.

Z tego powodu warto poznawać grappę przez pryzmat regionów i winiarzy, którzy często tworzą unikalne kompozycje i styl.

Grappa z Piemontu – ojczyzna Moscato i eleganckich aromatów

Piemont to jedno z najważniejszych miejsc na grappa-mapie Włoch. Słynie z produkcji delikatnych, pachnących destylatów opartych na szczepach takich jak:

  • Moscato – niezwykle aromatyczna grappa, lekko słodkawa, z nutami kwiatowymi, owocowymi, czasem migdałowymi. Idealna dla początkujących.
  • Nebbiolo – używany do produkcji Barolo i Barbaresco. Grappa z Nebbiolo jest mocniejsza, bardziej taniczna, z akcentami przypraw, drewna i suszonych owoców.
  • Barbera – daje grappę zrównoważoną, lekko owocową, o dobrej strukturze.

Renomowani producenci z Piemontu: Berta, Marolo, Mazzetti d’Altavilla.

Grappa z Trydentu-Górnej Adygi – czystość i alpejska świeżość

Region znany z czystej, eleganckiej grappy, często destylowanej metodą bain-marie (łaźnia wodna), co pozwala zachować delikatne aromaty. To tu znajdziesz najbardziej klasyczne wersje białej (giovane) grappy.

Podobne:  Metaxa 5, drinki i charakterystyka

Popularne szczepy:

  • Teroldego – daje pełne, ziemiste i lekko pikantne trunki.
  • Schiava i Lagrein – lokalne szczepy, które zapewniają grappy o lekkim ciele i aromatach jagód, ziół.

Topowe marki z regionu: Pojer e Sandri, Pilzer, Bonaventura Maschio (choć operuje też w Wenecji Euganejskiej).

Grappa z Veneto – moc, charakter i wielowiekowa tradycja

Wenecja Euganejska (Veneto) to drugi najważniejszy region po Piemontcie, jeśli chodzi o produkcję grappy. To tutaj działa Distilleria Nardini – najstarsza destylarnia grappy we Włoszech (założona w 1779 roku).

Typowe szczepy:

  • Prosecco (Glera) – grappa lekka, kwiatowa, bardzo przystępna w smaku.
  • Amarone (Corvina, Rondinella) – cięższa, intensywniejsza grappa z aromatami rodzynek, czekolady i przypraw. Często leżakowana.

Popularni producenci z Veneto: Nardini, Poli, Grappa Julia, Castagner.

Grappa z Friuli – nowoczesność i eksperymenty

Friuli-Wenecja Julijska to region słynący z nowoczesnych technik produkcji. Grappy z Friuli uchodzą za najbardziej czyste i wyważone, często produkowane z jednego szczepu i destylowane w miedzianych alembikach.

Cenione szczepy:

  • Refosco – daje ciemniejsze, bardziej strukturalne grappy.
  • Friulano i Sauvignon – lżejsze, białe odmiany o świeżym, ziołowym profilu.

Znane marki z Friuli: Nonino (legenda nowoczesnej grappy), Bepi Tosolini, Ronchi di Cialla.

Grappa z południa Włoch – słońce, moc i lokalny charakter

Na południu grappa nie jest tak popularna jak na północy, ale powstają tu ciekawe destylaty – zwłaszcza z lokalnych szczepów jak:

  • Nero d’Avola (Sycylia) – daje głęboką, intensywną grappę, często przypominającą rum lub brandy.
  • Primitivo (Apulia) – ciepła, owocowa grappa o dużej mocy i wyrazistym finiszu.

Wiele z tych trunków jest mniej znanych i trudniejszych do zdobycia, ale zyskują popularność wśród koneserów poszukujących nowych doznań smakowych.

Grappa starzona – riserva i stravecchia

Włosi dzielą grappę ze względu na czas leżakowania:

  • Giovane – młoda, biała grappa, bez beczki. Czysta i ostra.
  • Affinata – krótko leżakowana (do 12 miesięcy), złocista i delikatniejsza.
  • Invecchiata – minimum 12 miesięcy w dębowych beczkach.
  • Stravecchia / Riserva – minimum 18 miesięcy, często dłużej. Smak bardziej złożony, waniliowy, karmelowy, z nutami drewna i tytoniu.
Podobne:  Jak otworzyć wino bez korkociągu? Sprawdzamy znane metody.

Grappa riserva to często produkt kolekcjonerski – świetny na prezent lub do degustacji w wyjątkowych okolicznościach.

Grappa aromatyzowana – nie tylko dla początkujących

Choć purystów interesują grappy czyste, warto poznać również wersje smakowe:

  • z lukrecją, anyżem, miętą – świeże i ziołowe,
  • z owocami (malina, gruszka) – łagodniejsze, często niższa zawartość alkoholu,
  • z miodem – delikatne, deserowe grappy.

Idealne dla tych, którzy dopiero zaczynają przygodę z tym alkoholem.

Grappa to nie tylko jeden trunek – to cała mapa smaków, aromatów i historii, rozciągająca się przez wszystkie regiony Włoch. Od lekkich i kwiatowych odmian z Piemontu, przez eleganckie kompozycje z Friuli, aż po intensywne, korzenne grappy z południa – każdy region ma coś do zaoferowania.

Jeśli chcesz zacząć odkrywać świat grappy, zacznij od monovitigno Moscato lub Glera. A potem daj się porwać kolejnym – mocniejszym, dojrzalszym i bardziej złożonym propozycjom. Kto raz pozna dobrą grappę, ten zrozumie, dlaczego Włosi tak bardzo ją kochają.