Branża transportu, spedycji i logistyki (TSL) zmaga się z poważnym problemem niedoboru kierowców zawodowych. W Polsce brakuje od 100 do nawet 200 tysięcy kierowców, a największy niedobór dotyczy ludzi młodych. Osoby do 25. roku życia stanowią zaledwie 4% wszystkich kierowców zawodowych. Tymczasem zawód ten oferuje wysokie wynagrodzenie, stabilność zatrudnienia i możliwość rozpoczęcia kariery już w wieku 21 lat.
Pewna przyszłość w transporcie
Według ogólnopolskiego Barometru Zawodów, kierowcy zawodowi od lat znajdują się w grupie najbardziej poszukiwanych pracowników. Polska, obsługując około 20% towarowych przewozów drogowych w Europie, utrzymuje pozycję lidera branży, jednak braki kadrowe niepokoją cały kontynent. Międzynarodowa Unia Transportu Drogowego (IRU) prognozuje, że do 2028 roku niedobór kierowców może wzrosnąć do 745 tysięcy.
Aby przeciwdziałać temu kryzysowi, Unia Europejska wprowadziła program „Mobilność Wykwalifikowanych Kierowców dla Europy”, który ma na celu ułatwienie podejmowania pracy kierowcy przez obywateli z krajów partnerskich, takich jak Egipt, Tunezja czy Bangladesz. Polska również korzysta z tego programu, choć branża podkreśla potrzebę uproszczenia formalności związanych z zatrudnianiem cudzoziemców.
Niższy wiek uprawnień i nowe możliwości
Jednym z kroków w stronę przyciągnięcia młodych do zawodu jest obniżenie wieku, w którym można uzyskać uprawnienia do prowadzenia ciężarówek. Od marca 2025 roku Parlament Europejski i Rada UE przyjęły porozumienie obniżające minimalny wiek z 21 do 18 lat. Co więcej, kraje UE będą mogły zezwolić 17-latkom na prowadzenie pojazdów w asyście doświadczonego kierowcy.
To istotna zmiana, ponieważ otwiera rynek pracy dla świeżo upieczonych absolwentów szkół ponadpodstawowych, a tym samym może zmniejszyć barierę wiekową, która do tej pory zniechęcała młodych.
Zarobki kierowców zawodowych
Praca kierowcy zawodowego oferuje atrakcyjne wynagrodzenia. Według raportu Polskiego Instytutu Transportu Drogowego (PITD), średnie zarobki w 2023 roku wyniosły około 7800 zł netto, a mediana wyniosła 8000 zł netto. Najwięcej zarabiają kierowcy w transporcie międzynarodowym — ponad 9000 zł netto.
Co ciekawe, najmłodsi kierowcy (do 25. roku życia) osiągają najwyższe zarobki, sięgające 8500 zł netto. Prawie wszyscy kierowcy zatrudnieni są na umowę o pracę i mogą liczyć na dodatkowe benefity.
Blaski i cienie zawodu
Mimo atrakcyjnych zarobków, zawód kierowcy nie przyciąga młodych. Najczęściej wskazywanymi problemami są:
- długie wyjazdy trwające tygodniami,
- brak możliwości codziennego powrotu do domu,
- konieczność noclegów w samochodach,
- niski standard zaplecza drogowego.
Dla pokolenia Z, dla którego balans między pracą a życiem prywatnym (work-life balance) jest priorytetem, takie warunki są trudno akceptowalne.
Warto jednak zauważyć, że sytuacja w ostatnich latach poprawiła się — nowe regulacje unijne dotyczące czasu pracy, wypoczynku poza kabiną i dostosowania stawek godzinowych pomagają w poprawie komfortu pracy kierowców.
Jak zachęcić młodych do zawodu?
1. Obniżenie kosztów wejścia do zawodu
Koszt zdobycia uprawnień kategorii C+E oraz kwalifikacji zawodowych sięga nawet 10–15 tys. zł. Pokrycie tych kosztów przez firmy transportowe w zamian za kilkuletnie zobowiązanie pracy mogłoby znacznie ułatwić start młodym kierowcom.
2. Promowanie zawodu wśród kobiet
Feminizacja zawodu to kolejny kierunek. W USA kobiety stanowią już ponad 10% kierowców, w Europie — tylko 4%. Większa liczba kobiet-kierowców mogłaby nie tylko wypełnić braki kadrowe, ale też wpłynąć na lepsze warunki pracy (np. podwójne obsady).
3. Podkreślanie zalet zawodu
Warto eksponować pozytywne aspekty pracy za kierownicą:
- możliwość poznawania nowych miejsc,
- duża elastyczność,
- wysoka satysfakcja zawodowa — 81% kierowców deklaruje zadowolenie z pracy.
Podkreślanie unikalnego stylu życia, wolności i niezależności, jakie daje zawód kierowcy, może przyciągać młodych ludzi szukających niestandardowej kariery.
Podsumowanie
Branża TSL stoi przed ogromnym wyzwaniem. Starzeje się kadra kierowców, a młodzi ludzie nie garną się do zawodu mimo wysokich zarobków i stabilności pracy. Przełamanie tej tendencji wymaga kompleksowych działań: ułatwienia dostępu do zawodu, poprawy warunków pracy i skutecznej promocji pozytywnych stron profesji. Kierowca zawodowy to wymagający zawód, ale daje też realną satysfakcję i możliwość budowania ciekawej ścieżki zawodowej — warto, by młodzi ludzie poznali te szanse.
