Czym jest zgłoszenie zbycia pojazdu i kto ma obowiązek je złożyć?
Zgłoszenie zbycia pojazdu to formalna informacja przekazywana do wydziału komunikacji przez dotychczasowego właściciela auta, że doszło do jego sprzedaży, darowizny lub innego rodzaju przekazania własności. To obowiązkowa procedura prawna, która potwierdza, że pojazd nie znajduje się już w posiadaniu zgłaszającego. Zgłoszenie powinno zawierać dane nowego właściciela oraz podstawowe informacje o pojeździe i rodzaju transakcji.
Obowiązek ten dotyczy każdej osoby fizycznej lub prawnej, która zbyła pojazd zarejestrowany w Polsce – niezależnie od tego, czy kupujący mieszka w Polsce, czy za granicą. Zgłoszenie nie jest równoznaczne z wyrejestrowaniem auta ani jego przerejestrowaniem – to zadanie należy do nowego właściciela. Niemniej jednak niedopełnienie obowiązku zgłoszenia zbycia może skutkować dotkliwymi konsekwencjami finansowymi.
Dlaczego zgłoszenie zbycia pojazdu jest obowiązkowe i co grozi za brak zgłoszenia?
Zgłoszenie zbycia pojazdu ma kluczowe znaczenie z punktu widzenia prawa administracyjnego, podatkowego i ubezpieczeniowego. Jeśli sprzedający nie zgłosi zbycia, w dalszym ciągu formalnie figuruje jako właściciel pojazdu w Centralnej Ewidencji Pojazdów (CEP), co wiąże się z poważnymi ryzykami:
- może być obciążony wezwaniami do zapłaty za mandaty wystawione przez fotoradary
- może otrzymać wezwanie do zapłaty składki OC, jeśli nowy właściciel nie opłaci ubezpieczenia
- może ponosić odpowiedzialność w przypadku szkody wyrządzonej pojazdem
- nie zaktualizuje stanu własności w dokumentach, co uniemożliwia całkowite zamknięcie sprawy podatkowej
Od 1 stycznia 2020 roku zgłoszenie zbycia pojazdu jest obowiązkowe w ciągu 30 dni od daty transakcji. Niedopełnienie obowiązku może skutkować nałożeniem kary administracyjnej w wysokości od 200 do nawet 1000 zł. W praktyce urzędy coraz częściej kontrolują te zgłoszenia, korzystając z danych CEPiK i systemów elektronicznych.
Jak i gdzie zgłosić zbycie pojazdu? Praktyczny przewodnik krok po kroku
Zgłoszenie zbycia pojazdu można zrealizować na trzy sposoby: osobiście w urzędzie, listownie lub online. Coraz więcej osób wybiera drogę elektroniczną – jest ona szybka i nie wymaga wychodzenia z domu.
- Zgłoszenie online – możliwe za pośrednictwem platformy ePUAP lub przez stronę gov.pl. Należy zalogować się profilem zaufanym, wypełnić formularz zgłoszenia zbycia pojazdu, dołączyć skan umowy kupna-sprzedaży (lub innego dokumentu przenoszącego własność) i przesłać wniosek.
- Zgłoszenie osobiste – w wydziale komunikacji właściwym dla miejsca zamieszkania. Należy zabrać ze sobą dowód osobisty, wypełniony formularz, kopię umowy i dowód rejestracyjny pojazdu.
- Zgłoszenie pocztą – wniosek wraz z dokumentami można przesłać listem poleconym do urzędu. Warto zachować potwierdzenie nadania dla celów dowodowych.
W każdym przypadku zgłoszenie jest bezpłatne, a po jego złożeniu urząd potwierdza przyjęcie dokumentów. Nie ma potrzeby oczekiwania na osobne potwierdzenie – wystarczy potwierdzenie nadania lub przesłania elektronicznego.
Jakie dokumenty są potrzebne do zgłoszenia zbycia auta?
Aby zgłosić zbycie pojazdu, niezbędne są następujące dokumenty:
- wypełniony formularz zgłoszenia zbycia pojazdu (dostępny w urzędzie lub online)
- kopia dokumentu potwierdzającego przeniesienie własności (np. umowa kupna-sprzedaży, darowizny, faktura VAT)
- dokument tożsamości (dowód osobisty, paszport) lub pełnomocnictwo – w przypadku działania przez przedstawiciela
- w przypadku firm – dodatkowo odpis z KRS lub CEIDG i dokument tożsamości osoby reprezentującej firmę
Nie jest wymagane okazywanie dowodu rejestracyjnego ani tablic rejestracyjnych – te dokumenty przechodzą w posiadanie nowego właściciela. Ważne, aby data na umowie była zgodna z faktycznym dniem przeniesienia własności, ponieważ to od niej liczy się 30-dniowy termin zgłoszenia.
Zgłoszenie zbycia a wyrejestrowanie pojazdu – czym się różnią?
Wielu właścicieli myli zgłoszenie zbycia pojazdu z jego wyrejestrowaniem. Tymczasem są to dwie różne procedury. Zgłoszenie zbycia dotyczy każdej transakcji przeniesienia własności – niezależnie od tego, czy pojazd trafi do innego właściciela w Polsce, za granicę, czy nawet na złom.
Wyrejestrowanie natomiast ma miejsce wyłącznie w ściśle określonych przypadkach:
- trwała utrata pojazdu (kradzież, kasacja)
- demontaż pojazdu
- wywóz pojazdu za granicę i jego rejestracja w innym kraju
- udokumentowane zniszczenie (np. w pożarze, powodzi)
W standardowej sprzedaży pojazdu w Polsce nie dokonuje się wyrejestrowania – obowiązkiem właściciela jest tylko zgłoszenie zbycia, natomiast to nowy nabywca ma obowiązek przerejestrować pojazd na siebie.
Zgłoszenie sprzedaży samochodu za granicę – co trzeba wiedzieć?
Sprzedaż pojazdu osobie mieszkającej za granicą również wymaga zgłoszenia zbycia w Polsce. Należy wtedy wskazać dane nabywcy, nawet jeśli nie posiada on polskiego adresu zamieszkania ani numeru PESEL. Dobrze jest także zachować kopię umowy w dwóch językach oraz sporządzić potwierdzenie odbioru pojazdu przez kupującego – w razie wątpliwości może to ułatwić udowodnienie, że transakcja miała miejsce.
Jeśli pojazd zostanie zarejestrowany w innym kraju i właściciel otrzyma dokument potwierdzający rejestrację, może na tej podstawie złożyć wniosek o wyrejestrowanie pojazdu w Polsce. Jednak to już odrębna procedura i nie zastępuje obowiązku zgłoszenia zbycia.
Czy trzeba informować ubezpieczyciela po sprzedaży auta?
Tak – zgłoszenie zbycia pojazdu powinno być dokonane nie tylko w urzędzie, ale również u ubezpieczyciela OC. Zgodnie z przepisami, nabywca wchodzi w prawa i obowiązki wynikające z polisy OC zbywcy, ale towarzystwo ubezpieczeniowe powinno być poinformowane o zmianie właściciela. Zbywca powinien zgłosić sprzedaż w ciągu 14 dni od zawarcia umowy, przesyłając kopię dokumentu i dane nowego właściciela.
Dzięki temu możliwe będzie zakończenie odpowiedzialności za dalsze składki i uniknięcie problemów z automatycznym przedłużeniem polisy. Ubezpieczyciel kontaktuje się później z nowym właścicielem i informuje go o ewentualnej dopłacie lub możliwości wypowiedzenia umowy.
Dlaczego warto złożyć zgłoszenie zbycia nawet przy darowiźnie lub sprzedaży rodzinie?
Niektóre osoby błędnie zakładają, że sprzedaż samochodu bliskiej osobie – np. dziecku, rodzeństwu czy małżonkowi – nie wymaga formalnego zgłoszenia. To poważny błąd. Bez względu na rodzaj relacji między stronami, każda zmiana właściciela pojazdu musi zostać zgłoszona do urzędu. Brak zgłoszenia naraża na odpowiedzialność finansową i administracyjną.
Zgłoszenie zbycia to szybka i bezpłatna czynność, która zabezpiecza interesy zbywcy i pozwala uniknąć nieporozumień oraz problemów prawnych w przyszłości. Nawet jeśli pojazd nadal fizycznie przebywa w tym samym domu, ale zmienił właściciela – obowiązek zgłoszenia pozostaje aktualny.
